Page 11 - Odkryć fizykę 2 - fizyka, podręcznik, zakres podstawowy
P. 11

Ładunki elektryczne

                 To najważniejsze

                  y   Istnieją dwa rodzaje ładunków elektrycznych: ładunki dodatnie i ujemne. Jeśli dwa
                    ciała mają ładunki o tym samym znaku – odpychają się, a jeśli znaki ładunków są
                    przeciwne – przyciągają się.
                  y   Atom składa się z jądra, w którym są protony i neutrony, oraz z elektronów
                    otaczających jądro.
                  y   Elektrony mają ładunek ujemny, a protony dodatni i równy co do wartości bezwzględnej
                    ładunkowi elektronu. Dlatego cały atom, w którym jest tyle samo protonów co
                    elektronów, jest obojętny elektrycznie (ma całkowity ładunek równy zeru).

                 Pytania i zadania              ROZWIĄZANIA I ODPOWIEDZI ZAPISZ W ZESZYCIE

                  1. Balonik potarty tkaniną elektryzuje   Następnie zostało naelektryzowane
                    się ujemnie. Określ, jaki znak ma ła­  dodatnio. Dobierz z ramki właściwe
                    dunek naelektryzowanego szkła, sko­  uzupełnienia zdania. Zapisz w zeszy­
                    ro przyciąga ono balonik.            cie całe zdanie.
                                                         Ciało naelektryzowane dodatnio za­
                  2. Balonik ma ładunek ujemny, a naelek­
                    tryzowana plastikowa rura od odku­   wiera I/ II/ III protonów i I/ II/ III
                    rzacza – dodatni. Ustal, czy rura przy­  elektronów.
                    ciąga czy odpycha balonik. Czy siła      I. trochę więcej niż 10  II. trochę mniej
                                                                           24
                    działająca na rurę jest większa, mniej­  niż 10  III. nadal dokładnie 10 24
                                                                  24
                    sza czy taka sama jak siła działająca na
                    balonik?                           4. Dowiedz się i krótko opisz, jak działa
                                                         głośnik elektrostatyczny (ang. elec-
                                                   24
                  3. Pewne ciało zawierało dokładnie 10    trostatic loudspeaker). Zapisz, z ja­
                    protonów i tyle samo elektronów.     kich źródeł korzystasz.
                   Doświadczenie domowe
                   Badanie znaku ładunku
                   1. Kup tani próbnik napięcia. Ten przy-
                     rząd wygląda jak śrubokręt, ale gdy
                     jego końcem dotykamy przewo-
                     du pod napięciem, znajdująca się
                     w rączce lampka neonowa świeci.
                   2. Rozmontuj próbnik i wyjmij z niego
                     lampkę neonową (patrz zdjęcie).
                   3. Chwyć lampkę za jedną z metalo-
                     wych końcówek i przesuń wzdłuż
                     naelektryzowanego ciała, np. balonika (jak na zdjęciu).
                   4. Uważnie obserwuj neonówkę. Znajdują się w niej dwa druciki – elektrody. Gaz wewnątrz
                     lampki świeci tylko wokół tej elektrody, przez którą wpływają elektrony. To znaczy, że:
                     V  jeśli ciało jest naelektryzowane ujemnie, gaz świeci przy elektrodzie podłączonej
                       do końcówki, którą dotykasz badanego ciała,
                     V  jeśli ciało jest naelektryzowane dodatnio, gaz świeci przy elektrodzie podłączonej
                       do końcówki, którą trzymasz palcami.
                   5. Zbadaj w ten sposób znak kilku naelektryzowanych ciał, m.in. kawałka szerokiej taśmy
                     klejącej oderwanego od rolki oraz samej rolki po oderwaniu tego kawałka.

                                                                                            11
   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16